همه چیز درباره مالیات بر حقوق

بر اساس ماده یک قانون مالیات‌های مستقیم، کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که از طریق فعالیت‌های اقتصادی، خدماتی و غیره در کشور کسب درآمد می‌کنند مشمول مالیات بر درآمد هستند. مالیات بر حقوق نیز به عنوان جزئی از مالیات بر درآمد طبقه بندی می شود و در دسته مالیات های مستقیم قرار می گیرد. بر خلاف مالیات شرکت ها که شامل اشخاص حقوقی می شود، مسئولیت پرداخت مالیات حقوق بر عهده اشخاص حقیقی است و بر اساس نسبت خاصی از درآمد شخصی آنها تعیین می شود.

مالیات بر حقوق به دلیل حجم، ثبات، کارایی و سهولت وصول آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به همین دلیل مقاله زیر جزئیات محاسبه مالیات حقوق و جدول مالیاتی سال 1403 را بررسی می کند. اطلاعات ارائه شده در اینجا شما را قادر می سازد تا به راحتی مالیات حقوق سال 1403 خود را محاسبه کنید. پس با کافی نت آنلاین همراه باشید.

مالیات بر حقوق چیست؟

طبق ماده ۸۲ قانون مالیات بر حقوق، درآمدی که شخص حقیقی در خدمت شخص دیگری (اعم از حقیقی یا حقوقی) در ازای تأمین نیروی کار برای اشتغال در ایران اعم از نقدی یا غیرنقدی و بر اساس مدت یا کار انجام شده به عنوان درآمد حقوق مشمول مالیات می باشد.» به عبارت ساده تر، هرکسی که برای کار حقوق دریافت می کند، مشمول مالیات بر حقوق می شود. شایان ذکر است که بر اساس ماده 86 قانون مالیات های مستقیم و تبصره ضمیمه آن، مالیات بر حقوق جزو مالیات های تکلیفی محسوب می شود. منظور از کسر مالیات این است که مسئولیت شناسایی مبلغ و پرداخت مالیات بر حقوق بر عهده کارفرما است. کارمندان هیچ گونه تعهدی برای پرداخت مالیات حقوق ندارند. پس از محاسبه این مبلغ، کارفرما باید مالیات حقوق را با استفاده از نرم افزار مودیان واریز کند.

نحوه محاسبه مالیات بر حقوق:

طبق ماده 83 قانون مالیات های مستقیم، مالیات بر حقوق بر اساس حقوق دریافتی محاسبه می شود. درآمد مشمول مالیات حقوق اعم از حقوق عادی (حقوق یا دستمزد پایه) و مزایای شغلی اعم از دائم یا موقت قبل از اعمال کسر و پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون می باشد.

از نظر عملی، محاسبه با جمع کردن حقوق و مزایا اولیه، مانند نفقه فرزند و کمک هزینه ماموریت آغاز می شود. سپس معافیت های مالیاتی از این کل کسر می شود. مبلغ حاصل به عنوان مبنایی برای محاسبه مالیات بر حقوق عمل می کند.

توجه به این نکته حائز اهمیت است که برای مقاصد محاسبه مالیات، کسورات از مبلغ حقوق کسر نخواهد شد. به عنوان مثال اگر مجموع حقوق فردی با احتساب مزایا 15 میلیون تومان باشد و 5 میلیون تومان بابت اقساط وام کسر شود، درآمد خالص فرد 10 میلیون تومان می شود. اما برای محاسبه مالیات از کل مبلغ 15 میلیون تومان استفاده می شود.

در محاسبه درآمد حقوق هم درآمد نقدی و هم درآمد غیر نقدی در نظر گرفته می شود.

محاسبه مالیات بر درآمد غیر نقدی:

درآمد غیر نقدی مشمول مالیات حقوق به شرح زیر محاسبه می شود:

یک خانه مبله پس از کسر مبلغی که از حقوق کارمند در این خصوص کسر شده است، معادل بیست و پنج درصد (25%) حقوق ماهانه و مزایای نقدی مستمر (به استثنای مزایای نقدی معاف ماده 91 قانون مالیات‌های مستقیم) تعیین می‌شود. .
خودرو شخصی با راننده ده درصد (10%) حقوق ماهانه و مزایای نقدی مستمر (بدون احتساب مزایای نقدی معاف طبق ماده 91 قانون مالیات‌های مستقیم) و خودروی شخصی بدون راننده پنج درصد ارزش گذاری می‌شود. درصد (5%).
سایر مزایای غیر نقدی به قیمت تمام شده آنها برای پرداخت کننده حقوق ارزیابی می شود.
به عنوان مثال، اگر کارفرمایی به کارمندی که حقوق ماهیانه او 10 میلیون تومان است، خانه مبله بدهد و 500 هزار تومان از حقوق این خانه کسر شود، در محاسبه مالیاتی، 25 درصد حقوق در نظر گرفته می شود. 2 میلیون و 500 هزار تومان. پس از کسر 500 هزار تومان کسر شده توسط کارفرما، مجموع اضافه شده به حقوق مالیاتی 2 میلیون تومان می شود. بنابراین مبنای محاسبه حقوق کارمند برای مصارف مالیاتی 12 میلیون تومان خواهد بود.

میزان مالیات بر حقوق در سال 1403:

مالیات بر حقوق طبق قانون مالیات های مستقیم تعیین می شود. با این حال، تغییرات در میزان آن معمولاً هر سال در قانون بودجه گنجانده می شود. از آنجایی که قانون بودجه جدیدتر از قانون مالیات های مستقیم است، در تعیین مالیات بر درآمد اولویت دارد.

سقف معافیت مالیاتی مندرج در ماده 84 قانون مالیات های مستقیم برای سال 1403 یک میلیارد و چهارصد و چهل میلیون ریال (1.440.000.000) می باشد که ماهیانه معادل 120 میلیون ریال می باشد. یعنی افرادی که در سال 1403 کمتر از 12 میلیون تومان در ماه درآمد دارند، ملزم به پرداخت مالیات بر حقوق نیستند.

مجموع درآمد افراد دریافت کننده غرامت تحت عناوین مختلف مانند حقوق و مزایا (به استثنای عیدی و کمک هزینه کار برای اعضای هیأت علمی و متخصصان بالینی جغرافیایی تمام وقت)، حقوق، دستمزد، حقوق شغلی، پاداش، اضافه کاری، حق مشاوره، حضور در جلسات. حق الزحمه، حق الزحمه تدریس، حق الزحمه تحقیق، و کمک هزینه کار – اعم از مستمر یا غیر مستمر، به صورت نقدی یا غیر نقدی، از یک یا منابع بیشتر در بخش دولتی یا غیردولتی پس از کسر معافیت‌ها و مشوق‌های مقرر در قانون مالیات‌های مستقیم و سایر قوانین مشمول نرخ‌های مالیاتی به شرح زیر خواهند بود:

• برای درآمدهای بیش از یک میلیارد و دویست میلیون ریال (1.200.000.000) و تا یک میلیارد و ششصد و پنجاه میلیون ریال (1.650.000.000) نرخ مالیات ده درصد (10%) می باشد.
• برای درآمدهای بیش از یک میلیارد و ششصد و پنجاه میلیون ریال (1.650.000.000) و تا سقف دو میلیارد و هفتصد میلیون ریال (2.700.000.000) نرخ مالیات پانزده درصد (15%) می باشد.
• برای درآمدهای بیش از دو میلیارد و هفتصد میلیون ریال (2.700.000.000) و حداکثر تا چهار میلیارد ریال (4.000.000.000) نرخ مالیات بیست درصد (20%) می باشد.
• برای درآمدهای بیش از چهار میلیارد ریال (4.000.000.000) نرخ مالیات سی درصد (30%) می باشد.

نمونه ای از محاسبه مالیات بر حقوق:

برای محاسبه مالیات، از کل حقوق افراد شروع کنید و سپس معافیت های قابل اعمال را کسر کنید. در نهایت میزان مشمول مالیات را بر اساس براکت های مالیاتی مربوطه تعیین کنید. به عنوان مثال، اگر فردی 240 میلیون تومان کل حقوق (اعم از نقدی و غیرنقدی) دریافت کند، اولین قدم کسر معافیت 12 میلیون تومانی از حقوق است. این 228 میلیون تومان باقی می ماند اما تنها 120 میلیون تومان مشمول مالیات می شود.

مبلغ بالای 120 میلیون تومان اما زیر 165 میلیون تومان با نرخ 10 درصد مشمول مالیات است. در این صورت مازاد 48 میلیون تومان و مالیات این مبلغ 4 میلیون و 800 هزار تومان خواهد بود. سهم بالای 165 میلیون تومان یعنی 72 میلیون تومان با نرخ 15 درصد مشمول مالیات می شود که در نتیجه آن 10 میلیون و 800 هزار تومان مالیات تعلق می گیرد. بنابراین مجموع مالیات سالانه این فرد 15 میلیون و 600 هزار تومان خواهد بود.

ارائه لیست مالیات حقوق:

کارفرمایان موظفند در هنگام پرداخت یا تخصیص حقوق، با در نظر گرفتن هرگونه پرداختی که سایر کارفرمایان به همان حقوق بگیر انجام می دهند، مالیات مناسب را تا پایان ماه بعد محاسبه، کسر و واریز کنند. سازمان امور مالیاتی کشور پس از دریافت لیست حقوق و دستمزد مربوطه، با احتساب مجموع حقوق دریافتی از کلیه کارفرمایان تا آن زمان، بدهی مالیاتی هر مشمول را بر اساس قوانین و مقررات مربوط محاسبه خواهد کرد. چنانچه بدهی مالیاتی محاسبه شده برای هر گیرنده کمتر از مبلغ پرداختی باشد، سازمان امور مالیاتی مابه التفاوت را به صورت سیستمی به کارفرما اعلام می کند.

در صورتی که کارفرما ظرف مدت ده روز پس از دریافت این اطلاعیه مالیات بدهی را پرداخت ننماید و تقاضای بخشودگی جریمه مالیاتی ننماید مشمول جریمه مندرج در ماده ۱۹۱ قانون مالیات‌های مستقیم خواهد شد. در مواردی که کارفرما مابه التفاوت مالیات اعلامی را به موقع پرداخت نکند، نسبت به مطالبه مالیات متعلق به همراه جرایم مربوط بر اساس نرخ مالیاتی متعلق اقدام خواهد شد.

بازپرداخت مالیات بر حقوق اضافه پرداخت شده:

مالیات بر حقوق اضافه پرداختی طبق قانون قابل استرداد است مشروط بر اینکه از تیرماه تا پایان سال بعد در صورت درخواست کتبی مؤدی به اداره مالیات محل مطالبه شود. اداره مالیات موظف است ظرف سه ماه پس از دریافت درخواست بررسی های لازم را انجام دهد. در صورت تایید اضافه پرداخت و عدم وجود بدهی معوق در آن اداره مالیاتی، اضافه پرداختی از مجموعه های جاری مسترد خواهد شد. اگر مؤدی بدهی مالیاتی معوق داشته باشد، اضافه پرداختی به آن بدهی واریز می شود و مازاد بر آن مسترد می شود.

معافیت های مالیاتی برای مالیات بر حقوق:

همانطور که قبلا ذکر شد، معافیت های تعیین شده در قانون باید قبل از محاسبه مالیات حقوق از حقوق کسر شود. معافیت های مندرج در ماده 91 قانون مالیات های مستقیم عبارتند از:

• رؤسا و اعضای نمایندگی‌های سیاسی خارجی در ایران و رؤسا و اعضای هیئت‌های نمایندگی فوق‌العاده دولت‌های خارجی نسبت به حقوق دریافتی از دولت متبوع خود به شرط داشتن ترتیبات متقابل. این امر در مورد رؤسا و اعضای نهادهای نمایندگی سازمان ملل متحد و موسسات تخصصی در ایران در خصوص درآمدهای حقوقی دریافتی از این سازمان ها مشروط بر اینکه تابع دولت جمهوری اسلامی ایران نباشند، صدق می کند.
• رؤسا و اعضای نمایندگی‌های کنسولی خارجی در ایران و کارکنان مؤسسات فرهنگی دولت‌های خارجی در خصوص حقوق دریافتی از دولت متبوع خود با رعایت ترتیبات متقابل.
• كارشناسان خارجي با موافقت دولت جمهوري اسلامي ايران جهت كمك فني، اقتصادي، علمي و فرهنگي بابت حقوق دريافتي از دولت‌ها يا مؤسسات بين‌المللي متبوع به ايران اعزام مي‌شوند.
• کارمندان بومی سفارتخانه ها، کنسولگری ها و نمایندگی های دولت جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور بابت حقوق دریافتی از دولت ایران، مشروط بر اینکه تابعیت ایرانی نداشته باشند و ترتیبات متقابل وجود داشته باشد.
• مستمری، پایان خدمت، غرامت پایان خدمت و حقوق مربوط به سنوات خدمت و روزهای مرخصی استفاده نشده.
• هزینه های سفر و کمک هزینه های مربوط به کار.
• مسکن ارائه شده در محل در کارگاه ها یا کارخانه ها برای استفاده کارگران و همچنین مسکن سازمانی ارزان قیمت در خارج از کشور