بانک مرکزی با هدف جلوگیری از صدور چکهای برگشتی، کاهش تخلفات، افزایش شفافیت در کسبوکار، تسریع در روند پرداخت و اطمینان خاطر دارندگان چک از وصول آن، سامانهای به نام صیاد را راهاندازی کرده است. یکی از ویژگیهای مهم این سامانه، امکان ثبت چکهای صیادی است. پس از ثبت چک، افراد میتوانند از طریق روشهای مختلفی از وضعیت چک خود مطلع شوند. در این مقاله، به صورت مفصل به بررسی چهار روش استعلام ثبت چک صیادی میپردازیم.
تعریف سامانه صیاد
سامانه صیاد با هدف جلوگیری از سوء استفاده افراد فاقد صلاحیت از چک و ایجاد شفافیت بیشتر در معاملات، امکان اعتبارسنجی تمامی حسابهای بانکی را فراهم کرده است. این سامانه همچنین با اختصاص یک شناسه یکتا به هر چک، استعلام ثبت چک صیادی را بسیار آسانتر کرده است. به عبارت دیگر، بانک مرکزی با راهاندازی سامانه صیاد و صدور یکپارچه چکهای الکترونیکی (چک صیادی)، به دنبال ایجاد شفافیت در فضای کسبوکار و جلوگیری از مشکلات ناشی از چکهای برگشتی است.
استعلام چک صیادی
مطابق اظهارات سخنگوی قانون جدید چک، صادرکننده موظف است پس از ثبت چک صیادی در سامانه، آن را به دارنده تحویل دهد. از طرف دیگر، دارنده چک نیز باید قبل از هر اقدامی، با استفاده از روشهای تأیید شده توسط بانک مرکزی، نسبت به استعلام وضعیت چک اقدام کند. پس از انجام استعلام ثبت چک صیادی ، دارنده میتواند تصمیم به تأیید یا رد چک بگیرد.
نحوه ثبت چک صیادی
همانطور که پیشتر دربارهی ثبت چک صیادی به طور مفصل توضیح دادیم، صادرکننده چک موظف است که چکهای جدید بنفش رنگ را حتماً در سامانه صیاد ثبت کند. برای انجام این کار، چهار روش مختلف در سامانه صیاد پیشبینی شده است که صادرکننده میتواند با انتخاب یکی از آنها، چک خود را به صورت الکترونیکی ثبت نماید.
- سامانه های رسمی بانک ها (همراه بانک، اینترنت بانک)
- سایت بانک مرکزی
- اپلیکیشن های مورد تایید بانک مرکزی نظیر اپلیکیشن آپ، اپلیکیشن ساد۲۴
روش های استعلام چک صیادی
در ادامه به استعلام ثبت چک صیادی از طریق 4 روش می پردازیم:
استعلام از طریق سایت بانک مرکزی
- استعلام ثبت چک صیادی با کد ملی، از طریق مراجعه به سایت بانک مرکزی یا سایت بانکی که چک مربوط به شعبات آن است، امکان پذیر می باشد.
- در مرورگر خود، آدرس ir را وارد کنید تا به صفحه اصلی سامانه بانک مرکزی هدایت شوید.
- در صفحه اصلی سامانه، به دنبال بخش نظامهای پرداخت و زیرساخت و گزینه چک بگردید و روی آن کلیک کنید.
- با انتخاب گزینه استعلام چک، به صفحه جدیدی هدایت میشوید که در آن انواع مختلفی از استعلام چک ارائه میشود. از بین گزینههای موجود، استعلام چک بر اساس اقلام اطلاعاتی چک را انتخاب کنید.
- در صفحه باز شده، فرمی را مشاهده خواهید کرد که باید اطلاعات از قبیل باید اطلاعات لازم و مورد نیاز، نظیر نوع گیرنده، کد ملی گیرنده چک، شناسه صیاد، تاریخ سررسید، مبلغ و… را در آن وارد کنید
- پس از وارد کردن تمامی اطلاعات، دقت کنید که همه اطلاعات به درستی وارد شده باشند. در انتهای فرم، دکمهای با عنوان استعلام ثبت چک صیادی یا مشابه آن وجود دارد. روی این دکمه کلیک کنید تا درخواست شما برای استعلام چک ارسال شود.
استعلام سابقه چک های صیادی از طریق پیامک
برای استعلام وضعیت چکهای بنفش صیادی، میتوانید شناسه ۱۶ رقمی درج شده روی چک را به صورت پیامکی به شماره ۷۰۱۷۰۱ ارسال کنید. قالب پیامک باید بدون هیچ فاصله یا کاراکتر اضافی، تنها شامل شناسه ۱۶ رقمی چک باشد. به عنوان مثال، اگر شناسه چک شما ۱۲۳۴۵۶۷۸۹۰۱۲۳۴۵۶ باشد، پیامک شما باید به شکل ۱۲۳۴۵۶۷۸۹۰۱۲۳۴۵۶۱۱ ارسال شود. هزینه هر استعلام موفق ۳۵۰۰ ریال است. در صورتی که به هر دلیلی جواب استعلام ثبت چک صیادی بیش از ۱۵ دقیقه طول بکشد، پیامی مبنی بر عدم امکان اخذ استعلام دریافت خواهید کرد. همچنین توجه داشته باشید که از هر شماره تلفن همراه تنها ۴ استعلام در روز امکانپذیر است.
بیشتر بخوانید: استعلام بیمه سلامت با کد ملی
استعلام چک از همراه بانک و اینترنت بانک
علاوه بر روش استعلام پیامکی، افراد می توانند از طریق اپلیکیشن های موبایلی بانک ها، به ویژه همراه بانک و اینترنت بانک، نیز وضعیت چک صیادی را استعلام کنند. با ورود به اپلیکیشن همراه بانک و انتخاب بخش مربوط به چک صیاد، گزینه استعلام وضعیت چک را انتخاب کرده و با وارد کردن اطلاعات مورد نیاز، از وضعیت اعتبار چک مطلع شوند.
استعلام چک صیادی از طریق ابزارهای مورد تایید بانک مرکزی
بانک مرکزی با هدف تسهیل فرایندهای بانکی و افزایش دسترسی افراد به خدمات مرتبط با چک، نرمافزارهای مختلفی را مورد تایید قرار داده است. این نرمافزارها به کاربران امکان میدهند تا به سادگی و با داشتن گزینههای متعدد، اقدام به ثبت، استعلام ثبت چک صیادی و انجام سایر امور مربوط به چکهای خود نمایند.
استعلام چک صیادی از طریق اپلیکیشن آپ
یکی از نرم افزارهای مورد تایید بانک مرکزی، اپلیکیشن اپ است. با نصب و ورود به اپلیکیشن آپ، می توانید اقدام به استعلام ثبت چک صیادی کنید. شما به مجموعهای از خدمات مرتبط با چکهای صیادی دسترسی خواهید داشت. این خدمات شامل استعلام وضعیت اعتباری صادرکننده چک، ثبت چک صیادی، تایید و دریافت چک، و انتقال چک میشود. با استفاده از این امکانات، میتوانید به سادگی و در هر زمان و مکانی، اطلاعات کاملی در مورد چکهای صیادی خود و صادرکنندگان آنها به دست آورید.
سامانه استعلام چک برگشتی
سامانه استعلام چک برگشتی ابزاری است که به افراد کمک میکند تا قبل از دریافت چک، از وضعیت اعتباری صادرکننده آن مطلع شوند. با استفاده از این سامانهها، میتوانید به صورت آنلاین و با وارد کردن اطلاعات هویتی صادرکننده چک، از سابقه چکهای برگشتی او آگاه شوید. این سامانهها با بررسی پایگاه دادههای بانکی، اطلاعاتی را در مورد تعداد چکهای برگشتی قبلی، مبلغ کل چکهای برگشتی و سایر جزئیات مرتبط ارائه میدهند. با استفاده از این اطلاعات، میتوانید تصمیم آگاهانهتری در مورد پذیرش یا عدم پذیرش چک بگیرید و از ضررهای مالی احتمالی جلوگیری کنید.
- سامانه صیاد، یک سیستم اعتبارسنجی چک است که به افراد امکان میدهد تا با استعلام وضعیت چک، از خوشحسابی صادرکننده آن مطلع شوند. این سامانه با ارائه اطلاعات دقیق در مورد چکهای برگشتی، به کاهش ریسکهای مالی کمک میکند.
- سامانه ساد24 که با حمایت معاونت پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه راهاندازی شده است، امکان ثبت و استعلام چکهای سرقتی و مفقودی را فراهم میکند. این سامانه به شهروندان کمک میکند تا با اطمینان بیشتری چکهای دریافتی را بررسی کرده و از وقوع جرایم مرتبط با چک جلوگیری کنند. میتوانید قبل از قبول هر چکی، آن را در این سامانه جستجو کنید و از اصالت آن اطمینان حاصل کنید. این کار به شما کمک میکند تا از وقوع جرایم مرتبط با چک جلوگیری کنید.
- با استفاده از سامانههای بانکها، مانند سامانه بانک ملی ایران، شما میتوانید به راحتی وضعیت چکهای برگشتی را استعلام بگیرید
استعلام چک های قدیمی
چکهای قدیمی که پیش از اجرای سامانه صیاد صادر شدهاند، از قابلیت استعلام ثبت چک صیادی در این سامانه برخوردار نیستند. این چکها تنها برای بررسی سرقت یا مفقودی قابل پیگیری هستند. همچنین، دسته چکهایی که قبل از مرداد ماه 1397 صادر شدهاند، دیگر اعتبار قانونی ندارند. اما دسته چکهای قدیمیتر از شهریور 1397 تا پایان برگهای موجود در آن، همچنان معتبر بوده و نیازی به ثبت در سامانه صیاد ندارند. در واقع، با اجرای سامانه صیاد و الزامی شدن ثبت اطلاعات چک در این سامانه، چکهای قدیمی که در این سامانه ثبت نشدهاند، از بسیاری از امکانات و قابلیتهای چکهای جدید محروم شدهاند.
نتیجه استعلام چک صیادی
نتیجه نهایی این استعلام به صورت رنگی ارائه میشود. این رنگبندی بر اساس تعداد و مبلغ چکهای برگشتی صادرکننده و سابقه اعتباری او تعیین میشود.
- رنگ سفید: این فرد هیچگاه چکی را برگشت نزده است یا اگر چکی برگشت خورده، تمام مشکلات مربوط به آن رفع شده است. به عبارت دیگر، او فردی مطمئن و قابل اعتماد از نظر پرداخت چک است.
- رنگ زرد: این فرد یکبار بار چک برگشتی داشته یا مجموع مبلغ چکهای برگشتی او حداکثر 50 میلیون تومان بوده است.
- رنگ نارنجی: این فرد دو تا چهار بار چک برگشتی داشته یا مجموع مبلغ چکهای برگشتی او حداکثر ۲۰۰ میلیون تومان بوده است. این نشان میدهد که فرد ممکن است در پرداختهای خود کمی مشکل داشته باشد و باید با احتیاط بیشتری با او معامله کرد.
- رنگ قهوه ای: این شخص پنج تا ده بار چک برگشتی داشته یا مجموع مبلغ چکهای برگشتی او حداکثر ۵۰۰ میلیون تومان بوده است. این نشان میدهد که فرد به طور مرتب در پرداختهای خود با مشکل مواجه میشود و ریسک معامله با او بالاست.
- رنگ قرمز: این فرد بیش از ده بار چک برگشتی داشته یا مجموع مبلغ چکهای برگشتی او بیش از ۵۰۰ میلیون تومان است. این نشان میدهد که فرد به طور جدی به تعهدات مالی خود عمل نمیکند و ریسک بسیار بالایی برای معامله با او وجود دارد.
سخن پایانی
همانطور که در این مقاله به طور مفصل بررسی شد، سامانه صیاد با هدف ایجاد شفافیت و جلوگیری از مشکلات ناشی از چکهای برگشتی، ایجاد شده است. با استفاده از روشهای مختلفی که در این مقاله معرفی شد، شما میتوانید به راحتی و در هر زمان و مکانی، از وضعیت اعتبار چکهای صیادی اطمینان حاصل کنید.
سوالات متداول استعلام ثبت چک صیادی
- چگونه میتوان وضعیت یک چک صیادی را استعلام کرد؟
برای استعلام وضعیت چک صیادی، میتوانید از روشهای مختلفی مانند سایت بانک مرکزی، اپلیکیشنهای بانکی، پیامک و نرمافزارهای مورد تایید بانک مرکزی استفاده کنید. - اطلاعات مورد نیاز برای استعلام چک چیست؟
معمولاً برای استعلام چک، به شناسه ۱۶ رقمی چک، تاریخ سررسید، مبلغ چک و گاهی اوقات اطلاعات هویتی صادرکننده یا گیرنده چک نیاز است. - چه اپلیکیشنهایی برای استعلام چک صیادی مناسب هستند؟
اپلیکیشنهای همراه بانک و برخی از اپلیکیشنهای پرداخت مانند آپ، ساد24، امکان استعلام چک صیادی را فراهم میکنند.