نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید!

چک یکی از اسناد تجاری پرکاربرد است که با تصویب قانون جدید و رواج چک‌های صیادی، تغییرات قابل توجهی در قوانین و رویه‌های مربوط به آن ایجاد شده است. از جمله نکات مهمی که باید پیش از صدور چک مورد توجه قرار گیرد، اطمینان از موجودی کافی حساب بانکی، ثبت چک در سامانه صیادی و استعلام آن است.

آشنایی با قوانین و نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید کمک می‌کند تا از بروز مشکلات حقوقی و عدم وصول چک جلوگیری کنند. در این مقاله، به بررسی قوانین و مقررات چک قبل، حین و بعد از صدور پرداخته شده است.

نکات کلیدی و قوانین مهم پیش از صدور چک

آگاهی از نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید برای هر دو طرف معامله یعنی صادرکننده و دریافت‌کننده چک، بسیار ضروری است. این نکات به آن‌ها کمک می‌کند. تا با اطمینان کامل و بدون نگرانی از بروز مشکلات حقوقی، از این ابزار مالی استفاده کنند.  در ادامه به بررسی مهم‌ترین نکاتی که باید قبل از صدور چک مورد توجه قرار گیرد، می‌پردازیم.

• یکی از شرایط لازم برای صدور چک، عدم وجود سوء سابقه بانکی و تایید صلاحیت اعتباری متقاضی در سامانه صیاد است.
• یکی از نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید این است که هم صادرکننده و هم دریافت‌کننده چک باید از شرایط مالی یکدیگر مطمئن باشند. صادرکننده باید اطمینان حاصل کند که حساب بانکی وی موجودی کافی برای پوشش چک صادر شده دارد. تا از تبعات حقوقی ناشی از صدور چک بلامحل جلوگیری کند. از سوی دیگر، دریافت‌کننده نیز باید از اعتبار و تمکن مالی صادرکننده اطمینان حاصل نماید تا در صورت عدم پرداخت چک، مجبور به طی مراحل قانونی مانند طرح شکایت کیفری نشود.
• با توجه به جایگزینی چک‌های بنفش یا صیادی با چک‌های قدیمی، آشنایی با روش‌های ثبت و صدور چک‌های صیادی از طریق اپلیکیشن‌ها، سامانه‌ها و یا دستگاه‌های خودپرداز برای هر دو طرف معامله ضروری است.

دیگر موارد مهمی که هنگام ثبت چک باید بدانید!

• با توجه به جمع‌آوری چک‌های کاغذی قدیمی توسط بانک مرکزی، افرادی که همچنان از این نوع چک‌ها استفاده می‌کنند باید به نکات مهمی توجه کنند. صادرکننده و دریافت‌کننده چک موظف هستند. از نحوه صحیح تکمیل چک کاغذی آگاه باشند.
• یکی از نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید این است که صادرکننده باید حتماً نمونه امضای خود را که در بانک ثبت شده است. در قسمت پایین چک درج کند و از درج آن در ابتدای یا انتهای دسته چک خودداری نماید تا از خطر جعل امضا جلوگیری شود.
• یکی از نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید این است که چک‌های جدیدی که مشمول ثبت در سامانه صیاد هستند، معمولاً به رنگ بنفش می‌باشند. این رنگ مشخصه، به راحتی چک‌های صیادی را از سایر چک‌ها متمایز می‌کند.
• برای اطمینان از وصول چک، صادرکننده موظف است که اطلاعات درج شده روی چک از جمله تاریخ، مبلغ، نام ذی نفع و توضیحات، را به دقت با اطلاعات ثبت شده در سامانه صیاد تطبیق دهد. هرگونه مغایرت بین این دو، منجر به برگشت خوردن چک خواهد شد.
• یکی از نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید این است که صدور چک در وجه حامل از این پس ممنوع شده است و بانک‌ها این نوع چک‌ها را قبول نخواهند کرد.
• از این پس ، برای انتقال چک نیازی به پشت‌نویسی نیست. همه چیز به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه صیاد انجام می‌شود.

مواردی که هنگام صدور چک باید بدانید

در قبل، به بررسی نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید پرداختیم. این نکات برای همه‌ی انواع چک‌ها، از جمله چک‌های صیادی و چک‌های کاغذی قدیمی، ضروری هستند و به شما کمک می‌کنند. تا در هنگام صدور یا دریافت چک، با اطمینان بیشتری عمل کنید. با رعایت نکات حین صدور چک، می‌توانید از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کنید.

• براساس قوانین جدید، صدور چک در وجه حامل ممنوع است. به همین دلیل، صادرکننده چک صیادی موظف است که حتما علت صدور چک را در قسمت بابت و نام کامل دریافت‌کننده را در قسمت مربوطه بنویسد. در غیر این صورت، چک فاقد اعتبار قانونی خواهد بود.
• ثبت صحیح چک در سامانه صیاد است. طبق قانون جدید چک، صادرکننده موظف است پس از تکمیل چک، اطلاعات آن را در سامانه صیاد ثبت کند. دارنده چک نیز باید بلافاصله پس از دریافت چک، از طریق سامانه بانکی یا پیامک، از ثبت صحیح اطلاعات چک توسط صادرکننده اطمینان حاصل کند. این کار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، زیرا در صورت ثبت نشدن چک در سامانه صیاد، حتی اگر چک برگشت بخورد. امکان صدور گواهی عدم پرداخت وجود نخواهد داشت و چک صرفاً یک سند عادی محسوب می‌شود و دارنده نمی‌تواند از مزایای قانونی چک برگشتی بهره‌مند شود.

بیشتر بخوانید: نحوه استعلام چک صیادی

دیگر موارد مهم که هنگام ثبت چک باید بدانید!

• یکی دیکر از نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید این است که برای انتقال چک صیادی، فردی که چک را منتقل می‌کند باید وارد سامانه یا اپلیکیشن مخصوص چک‌های صیادی شده و با تکمیل اطلاعات مورد نیاز مانند نام فرد منتقل‌به، دلیل انتقال و سایر جزئیات، فرآیند انتقال را آغاز کند. پس از انجام این مراحل، فرد انتقال‌دهنده باید از فرد منتقل‌به بخواهد تا با مراجعه به سامانه صیاد، اپلیکیشن بانکی یا دستگاه خودپرداز، صحت اطلاعات انتقال را بررسی و تایید نماید.
• صدور چک‌های کاغذی قدیمی مستلزم رعایت دقیق برخی نکات است. کلیه اطلاعات درج شده در چک باید به صورت خوانا، بدون هیچ‌گونه خط‌خوردگی و ویرایش، و مطابق با مقررات، هم به صورت عدد و هم به صورت حروف نوشته شوند. در صورتی که چکی فاقد هرگونه خط‌خوردگی باشد، عبارت بدون خط‌خوردگی باید در ابتدای و انتهای آن با علامت ضربدر مشخص شود. همچنین، صدور چک‌های سفید امضا یا در وجه حامل و بدون تاریخ ممنوع است. صادرکننده مکلف است پس از درج تاریخ صدور و تاریخ وصول چک، آن را امضا نماید.

اقدامات ضروری پس از صدور چک

یکی از دغدغه‌های اصلی افرادی که چک صیادی یا چک‌های کاغذی قدیمی صادر می‌کنند. اطلاع از قوانین و نکات مهم پس از صدور چک است. در این مقاله، به بررسی جامع قوانین جدید چک و نکات کاربردی‌ که باید پس از صدور چک بدانید، می‌پردازیم.

1. از نکات پس از صدور چک این است که صادرکننده چک موظف است در موعد وصول چک، از موجودی کافی در حساب خود اطمینان حاصل کند. عدم رعایت این نکته منجر به برگشت خوردن چک، مسدود شدن حساب بانکی و محرومیت از خدمات بانکی خواهد شد.
2. در صورت مفقود شدن چک، دارنده چک موظف است با مراجعه به بانک صادرکننده، نسبت به اعلام مفقودی چک اقدام کند. همچنین، باید به مراجع قضایی نیز اطلاع دهد تا پرونده قضایی تشکیل شود.
3. دارنده چک موظف است حداکثر تا شش ماه پس از موعد وصول، برای دریافت وجه چک به بانک مراجعه کند. در صورت عدم موجودی در حساب صادرکننده، باید از بانک گواهی عدم پرداخت دریافت کند و با این گواهی، ظرف شش ماه به دادگاه شکایت کند.
4. یکی از نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید این است که چک‌های موردی که به صورت 5 عدد در سال برای افرادی که دسته چک ندارند صادر می‌شود، دارای شرایط خاصی هستند. بر اساس قوانین جاری، این چک‌ها تنها در صورتی صادر می‌شوند که اعتبار فرد متقاضی در سامانه صیاد تایید شود. نکته مهمی که باید در خصوص چک‌های موردی مدنظر قرار داد، عدم امکان وثیقه‌گذاری یا واگذاری آن‌ها به شخص ثالث است.

مقررات و نکات مهم درباره دسته چک

برای دریافت دسته چک، بانک مرکزی ابتدا مشخصات فردی شما را در سامانه هویت سنجی الکترونیکی بررسی می‌کند. تا مطمئن شود اطلاعات شما صحیح است. سپس، سابقه اعتباری شما را از سامانه ملی اعتبارسنجی استعلام می‌کند. اگر هیچ مشکلی در این دو مرحله وجود نداشته باشد و شما سابقه مالی خوبی داشته باشید. بانک می‌تواند برای شما دسته چک صادر کند. میزان اعتباری که بانک به شما می‌دهد، بر اساس سابقه مالی شما تعیین می‌شود. یعنی هرچه سابقه مالی بهتری داشته باشید، می‌توانید دسته چک با مبلغ بالاتری دریافت کنید.

یکی دیگر از نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید این است که مطابق قانون، هر فردی که با توسل به روش‌های تقلبی اقدام به دریافت دسته چک بیش از میزان توان مالی خود کند. یا به دیگران در این کار کمک نماید، به مدت سه سال از دریافت دسته چک، صدور چک جدید و استفاده از چک موردی محروم خواهد شد. علاوه بر این، فرد متخلف باید جریمه نقدی نیز پرداخت نماید. در صورتی که عمل انجام شده جرم دیگری نیز محسوب شود، مجازات سنگین‌تری متوجه فرد خواهد شد.

دیگر قوانین مهم ثبت چک

طبق قانون، اگر فردی یک یا چند فقره چک صادر کند و مجموع مبلغ این چک‌ها از ۵۰ میلیون تومان بیشتر باشد. به عنوان مجازات، به مدت دو سال از داشتن دسته چک محروم خواهد شد و همچنین به حبس از شش ماه تا یک سال محکوم می‌شود. یکی از نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید این است که افرادی که ورشکسته هستند. قادر به پرداخت بدهی‌های محکومیت خود نیستند یا چک‌های برگشتی بدون دلیل موجه دارند. نمی‌توانند دسته چک جدید دریافت کنند و یا از سامانه صیاد برای صدور چک استفاده نمایند. همچنین، این افراد حق استفاده از چک موردی را نیز نخواهند داشت.

نکات مهم در نوشتن و ثبت چک صیادی

مطمئناً برای نوشتن یک چک اصولی و جلوگیری از هرگونه مشکل احتمالی، آشنایی با نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید ضروری است. در ادامه به بررسی دقیق‌تر نکات نوشتن چک خواهیم پرداخت تا بتوانید با اطمینان کامل چک‌های خود را صادر کنید.

• برای جلوگیری از اشتباهات، مبلغ چک را هم به صورت عدد و هم به حروف بنویسید.
• یکی از نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید این است که بهتر است از خودکاری که جوهر آن ثابت است و مخصوص خودتان است استفاده کنید. چرا که در صورت استفاده از خودکار دیگران ممکن است، جوهر آن پاک شود و امکان جعل وجود داشته باشد.
• در صورت وجود هرگونه خط خوردگی، حتماً آن را در پشت چک توضیح داده و دلیل آن را ذکر کنید. همچنین اگر چکی خط خوردگی ندارد، عبارت بدون خط خوردگی را نوشته و دو طرف مبلغ را خط بکشید.
• یکی از نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید این است که ،از واگذاری نوشتن قسمت‌هایی از متن چک به شخص دیگری خودداری کنید. زمانی که قسمتی از اطلاعات چک توسط فرد دیگری تکمیل می‌شود. امکان دستکاری و تغییر در مبلغ، تاریخ یا سایر مشخصات چک به راحتی فراهم می‌شود. در این صورت، حتی اگر چک به صورت صیادی صادر شده باشد، امکان پیگیری قانونی و اثبات تقلب بسیار دشوار خواهد بود.
• حتماً نام و نام خانوادگی خود را به طور کامل و به همراه امضا بنویسید. این کار احتمال جعل چک را کاهش می‌دهد.
• یکی از نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید این است که برخی چک‌ها به دو امضا بوده یا اینکه برای اعتبار، به مهر نیاز دارند. قبل از صدور چک، به این موارد توجه کنید.

دیگر نکات مهم ثبت چک صیادی

• برای تکمیل قسمت تاریخ در چک، باید تاریخ را هم به صورت افقی و هم عمودی، هم به عدد و هم به حروف بنویسید. همچنین، هنگام امضای چک و نوشتن سایر اطلاعات، توصیه می‌شود دسته چک دیگری زیر برگه چک قرار ندهید. این کار باعث می‌شود تا جای هیچ‌گونه نوشته یا امضایی روی برگه‌های دیگر دسته چک باقی نماند و احتمال هرگونه اشتباه یا کلاهبرداری کاهش یابد.
• نوشتن چک اقدامی است که نیاز به دقت و آرامش دارد. عجله در این کار می‌تواند منجر به اشتباهات جبران ناپذیری شود. همچنین، بهتر است شماره چک‌های صادر شده را در جایی امن یادداشت کرد. تا در صورت بروز هرگونه مشکل یا سوءاستفاده، بتوان به راحتی به آن مراجعه و اقدامات قانونی لازم را انجام داد.
• هنگام تکمیل چک، حتماً شناسه ملی خود و همچنین نام کامل شرکت یا فردی که چک به نام او صادر می‌شود را به‌صورت صحیح و کامل در قسمت «در وجه» بنویسید.
• در صورتی که مجبور به انجام پشت‌نویسی در چک شدید. حتماً در قسمت پشت‌نویسی، دو امضا از خود را درج کنید.
• اگر قصد تغییر در مبلغ، تاریخ یا هر یک از موارد دیگر درج‌شده در چک را دارید، نمی‌توانید از طریق پشت‌نویسی این کار را انجام دهید. باید چک جدیدی صادر کنید.
• چک صادر شده باید عاری از هرگونه خط‌خوردگی باشد.
• بهتر است برای نوشتن چک از خودکار استفاده کنید. استفاده از خودنویس یا روان‌نویس ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در چک شود.

سخن پایانی

همانطور که گفتیم، چک یکی از مهم‌ترین ابزارهای پرداخت در معاملات تجاری و روزمره است. با این حال، استفاده از چک بدون آگاهی از قوانین و مقررات مربوط به آن، می‌تواند عواقب ناخوشایندی مانند برگشت خوردن چک، بروز اختلافات حقوقی و حتی مجازات‌های قانونی را به همراه داشته باشد. در این مقاله سعی کردیم به مهم‌ترین نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید بپردازیم. با رعایت این نکات و آگاهی از قوانین مربوط به چک، می‌توانید از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.

سوالات متداول درباره نکات مهمی که قبل از ثبت چک باید بدانید!

1. چه نکاتی را هنگام نوشتن چک باید رعایت کنیم؟
   مواردی مانند درج تاریخ و مبلغ به صورت عدد و حروف، استفاده از خودکار شخصی، نوشتن علت صدور در قسمت بابت و پرهیز از خط‌خوردگی از نکات مهم در نوشتن چک هستند.
2. چگونه باید چک صیادی را ثبت کنیم؟
   برای ثبت چک صیادی باید از طریق اپلیکیشن‌های بانکی، سامانه‌های اینترنتی یا دستگاه‌های خودپرداز اقدام کرد.
3. چگونه می‌توان از جعل در نوشتن چک جلوگیری کرد؟
   با استفاده از خودکار شخصی، نوشتن خوانا، درج امضا مشابه بانک، و ذکر علت صدور چک می‌توان خطر جعل را کاهش داد.