مالیات بر ارث می تواند یک جنبه پیچیده و اغلب سوء تفاهم از برنامه ریزی املاک باشد. از آنجایی که افراد در فکر انتقال دارایی های خود به عزیزان پس از درگذشت آنها هستند، بررسی پیامدهای قانونی و مالی مالیات بر ارث بسیار مهم است. قوانین حاکم بر این مالیات بسته به حوزه قضایی میتواند بهطور قابلتوجهی متفاوت باشد، بنابراین اطلاعرسانی در مورد قوانین و مقررات جاری ضروری است.
هدف این مقاله ارائه یک نمای کلی جامع از مالیات بر ارث، از جمله تعریف آن، نحوه محاسبه آن، و استراتژیهایی برای برنامهریزی مؤثر املاک است تا اطمینان حاصل شود که میراث شما برای نسلهای آینده حفظ میشود. برای اطلاعات بیشتر درباره مالیات بر ارث با کافی نت آنلاین همراه باشید.
مالیات بر ارث چیست؟
این نوع مالیات به عنوان مالیات مستقیم طبقه بندی می شود که باید پس از فوت یک فرد، طبق قوانین کشور به دولت پرداخت شود. برای شروع پرداخت این مالیات، اولین قدم اقدام برای رسمی کردن وراثت است که مستلزم احراز قانونی وضعیت متوفی است.
در مرحله بعد، طبق قوانین مالیات بر ارث، نماینده قانونی متوفی یا وراث یک سال فرصت دارند تا این مالیات را تسویه کنند. برای انجام این کار، افراد باید با اداره مالیات در محل اقامت متوفی تماس بگیرند. در مرحله بعد، اظهارنامه های مشخصی باید به سازمان مالیاتی ارائه شود که شامل مشخصاتی مانند هویت متوفی، محل سکونت سابق، دارایی ها، بدهی ها، هزینه های دفن و هرگونه تعهد مالی یا مذهبی متوفی می شود.
وراث موظفند فهرست جامعی از دارایی متوفی را تهیه و به اداره مالیاتی محل سکونت متوفی تحویل دهند. سپس اداره مالیات این لیست را به همراه سایر اسناد مربوطه برای بررسی به شورای حل اختلاف ارسال می کند. شورا نسبت به تعیین سهم الارث وراث بر اساس گواهی رسمی وراثت اقدام خواهد کرد. البته قبل از محاسبه این سهام، بدهی های متوفی از جمله مالیات پرداخت نشده باید تسویه شود.
طبق قانون مالیات بر ارث، وراث قانونی متوفی به طور کلی به سه دسته تقسیم می شوند:
وراث طبقه اول: پدر و مادر، همسر، فرزندان و نوه ها.
وراث طبقه دوم: خواهر و برادر و فرزندان و اجداد آنها.
وراث طبقه سوم: عموها، عمه ها و فرزندان آنها.
قانون جدید مالیات بر ارث 1403
طبق قانون قبلی که برای افرادی که قبل از فروردین 95 (فروردین 95) فوت کرده اند، اعمال می شد، مالیات بر ارث بر اساس ارزش دارایی متوفی و تعداد وراث متفاوت بود. پس از ارزیابی دارایی متوفی و کسر بدهی و هزینه، سهم هر یک از ورثه محاسبه شد. سپس معافیت هایی اعمال شد و میزان مالیات بر ارث برای هر ورثه طبق قانون مالیات های مستقیم تعیین شد. پس از پرداخت مالیات و صدور گواهی سپرده مالیات بر ارث، می توان وراثت را منتقل کرد.
در مقابل، قانون جدید که شامل کسانی می شود که بعد از اول فروردین 1395 فوت کرده اند، اموال متوفی را گروه بندی می کند و بر اساس این دسته بندی های خاص، نرخ های مالیاتی متفاوتی اعمال می کند. اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم که در پایان تیرماه 1394 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و از ابتدای سال 1395 لازم الاجرا شد، تبعات اقتصادی قابل توجهی دارد. درک جنبه های کلیدی آن برای متخصصان اقتصادی و عموم مردم بسیار مهم است.
مقایسه قانون مالیات بر ارث قدیم و جدید:
طبق قانون قدیم (برای افراد متوفی قبل از 10 فروردین 1395) وراث یا نمایندگان قانونی آنها موظف بودند برای ارائه اظهارنامه مالیات بر ارث و دریافت گواهی تسلیم اظهارنامه ماده 31 (ق. م. م) به اداره امور مالیاتی مراجعه کنند. متعاقباً از شورای حل اختلاف گواهی انحصار وراثت می گرفتند. با این حال، قانون جدید نیازی به مراجعه به اداره امور مالیاتی ندارد.
وراث می توانند مستقیماً برای صدور گواهی انحصار وراثت به شورای حل اختلاف مراجعه کنند.
پیش از این کلیه اموال متوفی در اظهارنامه مالیاتی مورد ارزیابی قرار می گرفت و برای کلیه دارایی ها گواهی سپرده مالیات بر ارث صادر می شد. بر اساس قانون جدید، وراث می توانند در زمان انتقال، به صورت موردی، دارایی متوفی را گزارش کنند و پس از پرداخت مالیات متعلق، گواهی سپرده مالیات بر ارث را دریافت کنند.
قانون قدیم وراث را موظف می کرد که اظهارنامه مالیاتی را ظرف شش ماه پس از فوت فرد به اداره مالیات ارائه کنند. عدم انجام این کار منجر به جریمه شد. قانون جدید اما به چنین مجازات هایی اشاره نکرده است. همچنین تغییراتی در مورد نرخ های محاسبه مالیات بر ارث اعمال شده است.
نحوه محاسبه مالیات بر ارث:
ممکن است تعجب کنید که مالیات بر ارث چگونه محاسبه می شود و نرخ های قابل اجرا چقدر است. اموال و دارایی های متوفی طبقه بندی شده است که تعیین درصد مالیات بر ارث را دشوار می کند.
طبق ماده 17 قانون مالیات های مستقیم، نرخ های مالیات بر ارث املاک طبقه اول به شرح زیر است (این درصدها برای طبقات بعدی دو برابر و چهار برابر می شود):
- وسایل نقلیه موتوری، هوایی، زمینی و دریایی: 2%
- حق امتیاز و سایر حقوق مالی: 10٪
- املاک و حق انتقال محل: 1.5 برابر نرخ مقرر در ماده 59 قانون مدنی.
- سپرده های بانکی، انواع اوراق بهادار و سود آنها: 3%
- سهام، سهام شرکت و حق تقدم آنها: 1.5 برابر نرخ های مقرر در ماده 143 قانون مدنی.
- دارایی ایرانیان متوفی در خارج از کشور: 10 درصد
مالیات بر ارث شامل چه چیزهایی هستند؟
- ماده 17 قانون مالیات های مستقیم فهرستی از اموال مشمول مالیات بر ارث را مشخص می کند. وراث ملزم به پرداخت این مالیات بر انواع اموال مشخص شده هستند.املاک زیر مستقیماً مشمول مالیات بر ارث هستند:
- سپرده های بانکی
- دارایی های با ارزش مانند اوراق بهادار و مشارکت، همراه با تمام سودهای مرتبط
- سهام غیر بورسی
- سود سهام و سهام در شرکت ها
- سود حساب های بانکی
- حق امتیاز
- وسایل نقلیه اعم از زمینی، هوایی یا دریایی
- مغازه ها
- املاک مسکونی و آپارتمان ها
- املاک اداری
- حقوق انتقال اماکن
- صندوق امانات بانکی
- موجودی حساب در مؤسسات مالی و اعتباری
- کالاها و تجهیزات متعلق به واحدهای تجاری یا تولیدی
انواع مالیات بر ارث:
طبق قانون جدید مالیات بر ارث، برخی از املاک مشمول مالیات هستند. در بخش های زیر در مورد انواع مالیات بر ارث توضیحاتی ارائه می شود.
مالیات بر ارث املاک:
در ابتدا کمیسیون املاک سازمان امور مالیاتی، بدهی مالیاتی مربوط به اموال متوفی را ارزیابی می کند. پس از این ارزیابی، مبالغ مالیاتی برای وراث مختلف تعیین می شود. وراث طبقه اول ملزم به پرداخت 7.5 درصد مالیات تعیین شده هستند، در حالی که وراث سایر طبقات ممکن است دو تا چهار برابر این مبلغ را بپردازند. تاریخ فوت متوفی به طور قابل توجهی در تعیین مالیات بر ارث دارایی تأثیر می گذارد.
مالیات بر ارث بر وسایل نقلیه:
وراث درجه یک باید 2 درصد ارزش وسیله نقلیه متوفی را به عنوان مالیات بر ارث پرداخت کنند. برای وراث طبقات بعدی، نرخ مالیات از دو تا چهار برابر طبقه اول متغیر است. برای اطلاعات بیشتر در مورد اهمیت مالیات بر ارث وسیله نقلیه و مقررات آن، لطفاً به مقاله مرتبط مراجعه کنید.
مالیات بر ارث بر سهام شرکت و حق تقدم در بورس اوراق بهادار:
سهامی که یک فرد در اختیار دارد نیز پس از فوت آنها مشمول قوانین مالیات بر ارث می شود. میزان مالیات این نوع دارایی بر اساس نوع موجودی تعیین می شود. وراث باید بسته به طبقه خود مبالغ متفاوتی مالیات بپردازند. یکی دیگر از عوامل موثر بر میزان مالیات این است که آیا سهام متوفی در فهرست عمومی قرار گرفته است.
مالیات بر ارث بر سپرده های بانکی، اوراق قرضه و سود سهام:
سپرده های بانکی نیز دسته دیگری از اموال مشمول مالیات بر ارث است. نرخ مالیات برای وراث طبقه اول 3 درصد تعیین شده است. مشابه موارد قبلی، میزان مالیات سایر وراث بین دو تا چهار برابر وراث طبقه اول است. مقامات مالیاتی نیز ارزش مشارکت ها را ارزیابی می کنند. ذکر این نکته ضروری است که سود این اوراق مشمول مالیات است و برای وراث طبقه اول 3 درصد است.
مالیات بر ارث بر سهام و سهام شرکت های خارج از بورس:
سهام در بازارهای داخلی و خارجی مشمول مالیات بر ارث است. طبق قوانین، وراث طبقه اول موظفند درصدی از ارزش سهام فروخته شده را به عنوان مالیات پرداخت کنند. برای نقل و انتقال سهام در شرکت های غیر پذیرفته شده در بورس، نرخ مالیات می تواند به 4٪ برسد.
جمع بندی:
در این مطلب از کافی نت آنلاین یک نمای کلی از آنچه مالیات بر ارث است، از جمله تعریف آن، نحوه محاسبه آن، و معافیت ها و معافیت های مختلف ارائه شد. همچنین توضیح داده شد که مالیات بر ارث مالیاتی است بر دارایی شخصی که فوت کرده است، که بر اساس ارزش کل دارایی او منهای هر بدهی محاسبه میشود.
این مقاله آستانهای را که بالای آن مالیات بر ارث دریافت میشود برجسته میکند و نرخهای قابل اعمال را به تفصیل شرح میدهد. علاوه بر این، استراتژیهای بالقوه برای کاهش بدهی مالیات بر ارث، مانند هدیه دادن در طول زندگی و استفاده از تراستها را مورد بحث قرار میدهد. این صفحه بر اهمیت برنامه ریزی از قبل برای به حداقل رساندن بار مالیاتی برای ذینفعان تأکید می کند.
